Tο χαλάζι είναι τύπος υετού* σε στερεά κατάσταση που εκδηλώνεται υπό την παρουσία καταιγιδοφόρων νεφών κατακόρυφης ανάπτυξης (cumulonimbus).

Απαραίτητη προϋπόθεση για να σχηματιστεί το χαλάζι είναι το νέφος να έχει αποκτήσει τόση κατακόρυφη ανάπτυξη ώστε το κατώτερο τμήμα του να εμφανίζει θετικές τιμές θερμοκρασίας, ενώ το υπόλοιπο αρνητικές. Παράλληλα, είναι αναγκαία η παρουσία πυρήνων συμπύκνωσης, είτε υγρών (σταγόνες νερού), είτε στερεών (παγοκρύσταλλοι), πάνω στους οποίους συμπυκώνονται οι υδρατμοί της ατμόσφαιρας. Η συμπύκνωση σε παγοκρύσταλλο είναι πιο έντονη, καθώς η τάση των υδρατμών πάνω από τον πάγο είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη πάνω από το νερό.

Στην τελική του μορφή, όταν δηλαδή πέσει στο έδαφος, το χαλάζι δεν εί ναι ούτε υγρό, ούτε στερεό, αλλά αποτελείται από διαδοχικά στρώματα πάγου και νερού. Καθώς οι υδροσταγόνες παρασύρονται από το ανοδικό ρεύμα στο εσωτερικό του νέφους, φτάνουν κάποια στιγμή σε επίπεδο όπου εντοπίζονται αρνητικές θερμοκρασίες και σταδιακά η εξωτερική τους επιφάνεια στερεοποιείται. Στη συνέχεια περισσότεροι υδρατμοί συμπυκνώνονται πάνω στη στερεή επιφάνεια κι έτσι ο σχηματισμός που έχει προκύψει βαραίνει, ξεκινώντας μια καθοδική κίνηση έως την περιοχή του νέφους όπου επικρατούν θετικές θερμοκρασίες. Η κίνηση αυτή είναι αργή, καθώς το ανοδικό ρεύμα αντιστέκεται στην πτώση. Σταδιακά γύρω από το στρώμα πάγου σχηματίζεται ένα νέα υγρό περίβλημα σαν φιλμ. Το ίδιο συμβαίνει και σε ένα παγοκρύσταλλο ο οποίος από το ανώτερο τμήμα του νέφους έχει κατέλθει στην περιοχή θετικών θερμοκρασιών. Με τον τρόπο αυτό και στις δυο περιπτώσεις έχει προκύψει ένας χαλαζόκοκκος αποτελούμενος από ένα στρώμα πάγου κι ένα στρώμα νερού. Στην συνέχεια ο χαλαζόκοκκος παρασύρεται και πάλι από το ανοδικό ρεύμα και ανεβαίνει πάνω από το επίπεδο παγοποίησης. Tότε σχηματίζεται ένα νέο στρώμα πάγου μέχρι να αρχίσει και πάλι η καθοδική κίνηση, που θα οδηγήσει εκ νέου στο σχηματισμό ενός ακόμα υγρού στρώματος. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι το βάρος του χαλαζόκοκκου να υπερνικήσει οριστικά το ανοδικό ρεύμα του νέφους και να πέσει στο έδαφος.

 Γενικά οι κόκκοι του χαλαζιού μπορεί να έχουν διαστάσεις που κυμαίνονται από μερικά χιλιοστά μέχρι μερικά εκατοστά. Κάποιες φορές όμως μέσα στο τμήμα του νέφους όπου εντοπίζονται αρνητικές θερμοκρασίες ενδέχεται να πραγματοποιηθεί συννένωση xαλαζόκοκκων, οπότε προκύπτουν σχηματισμοί αρκετά μεγάλου μεγέθους, έως και διαμέτρου 15εκ.

 Χαλαζόπτωση εκδηλώνεται κυρίως κατά τους θερμότερους μήνες του έτους και ιδιαίτερα σε ηπειρωτικές περιοχές. Καθώς το έδαφος θερμαίνεται έντονα, προκαλούνται πολύ ισχυρά ανοδικά ρεύματα τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν στο σχηματισμό μεγάλων καταιγιδοφόρων νεφών. Κατά τη χειμερινή περίοδο, χαλαζόπτωση μπορεί να εκδηλωθεί κατά τη διέλευση καλά οργανωμένων ψυχρών μετώπων, πάνω από περιοχές σχετικά θερμές ή πάνω από θερμές υδάτινες επιφάνειες.

Στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ερευνούν τόσο την πρόγνωση εκδήλωσης χαλαζιού, όσο και και την ανίχνευσή του με δορυφορικά μέσα. Η έρευνα για την παρατήρηση των καταιγίδων που παράγουν χαλάζι χρησιμοποιώντας δορυφόρους πολικής τροχιάς βρίσκεται σε τελικό στάδιο και σύντομα θα δημοσιεύσουμε τα σχετικά αποτελέσματα. Η έγκαιρη προειδοποίηση εκδήλωσης χαλαζιού μπορεί να σώσει περιουσίες και να μειώσει το κόστος ασφαλιστικών αποζημιώσεων. 

*Υετός ονομάζεται κάθε πτώση ή εναπόθεση στο έδαφος προϊόντων του ύδατος (σε υγρή ή στερεά μορφή, επιμερισμένη) τα οποία προέρχονται από συμπύκνωση των υδρατμών της ατμόσφαιρας. Κυριότερες μορφές του υετού είναι η βροχή, το χιονόνερο, οι ψεκάδες, το χαλάζι, το χιόνι, οι χιονόκοκκοι, οι παγοβελόνες, οι παγόκοκκοι και ο υαλοπάγος που δημιουργείται όμως στο έδαφος. 
πηγη : documentonews.gr

Πολλές περιοχές του πλανήτη αντιμετωπίζουν πιο συχνά πλέον ακραίες καιρικές συνθήκες καθώς η Γη θερμαίνεται. Οι μεγάλες βροχοπτώσεις, οι πλημμύρες, οι παράκτιες πλημμύρες εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και οι κατολισθήσεις έχουν τετραπλασιαστεί.

Παράλληλα, τα ακραία θερμικά κύματα και οι ξηρασίες που καταστρέφουν τις καλλιέργειες έχουν διπλασιαστεί από το 1980 και έχουν κορυφωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Επιστημονικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Ακαδημιών (EASAC).

Νέα δεδομένα δείχνουν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν γίνει συχνότερα τα τελευταία 36 χρόνια, με σημαντική την αύξηση των πλημμυρών και άλλων υδρολογικών γεγονότων σε σύγκριση ακόμη και με πριν από πέντε χρόνια, σύμφωνα με την πρόσφατη δημοσίευση «Ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ευρώπη: Προετοιμασία για το κλίμα» του EASAC, ενός σώματος αποτελούμενου από 27 Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τη Νορβηγία και την Ελβετία.

Δεδομένης της αύξησης της συχνότητας των ακραίων καιρικών φαινομένων, το EASAC ζητάει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος στην Ευρωπαϊκή Ενωση και απαιτεί από τους ηγέτες και τους υπευθύνους για τη χάραξη πολιτικής να βελτιώσουν την προσαρμοστικότητα των ευρωπαϊκών υποδομών και των κοινωνικών συστημάτων σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, ο αριθμός των πλημμυρών και άλλων υδρολογικών γεγονότων έχει τετραπλασιαστεί από το 1980 και διπλασιάστηκε από το 2004, γεγονός που υπογραμμίζει τον επείγοντα χαρακτήρα της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές. Τα κλιματικά γεγονότα, όπως οι ακραίες θερμοκρασίες, οι ξηρασίες και οι δασικές πυρκαγιές, έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 1980. Τα μετεωρολογικά γεγονότα, όπως οι καταιγίδες, έχουν επίσης διπλασιαστεί.

Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν σημαντικό οικονομικό κόστος. Σύμφωνα με τα πρόσφατα ενημερωμένα στοιχεία, οι απώλειες από τις έντονες καταιγίδες στη Βόρεια Αμερική διπλασιάστηκαν από περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια το 1980 σε σχεδόν 20 δισ. δολάρια το 2015.

Η έκθεση των ευρωπαϊκών Ακαδημιών σημειώνει ότι οι μεταβολές στον ωκεανό περιλαμβάνουν την αποδυνάμωση του «Πρωτογενούς Ρεύματος Μεταφοράς Θερμότητας στον Ατλαντικό».

Αυτό το ρεύμα, γνωστό και με τα αρχικά AMOC, μεταφέρει ζεστό νερό στα βόρεια από τις τροπικές περιοχές και πιο δροσερό νερό στα νότια από τη Γριλανδία.

Πρόκειται για έναν θαλάσσιο μηχανισμό που είναι γνωστός ως «ωκεάνια ζώνη μεταφοράς», που πρακτικά ρυθμίζει το κλίμα της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης.

Οι μελέτες διαφέρουν ως προς το μέγεθος της αποδυνάμωσης και για το εάν τελικά το ρεύμα θα μπορούσε να απενεργοποιηθεί παντελώς, κάτι που οι επιστήμονες λένε ότι θα είχε καταστροφικές συνέπειες.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική έχει μετατοπίσει τα περιμετρικά μοτίβα των ανέμων, επιτρέποντας στον ψυχρό, πολικό αέρα να ωθηθεί προς τα νότια.

Λόγος για τον οποίο η Βρετανία και η Ιρλανδία ήρθαν αντιμέτωπες με ρεκόρ χιονιού και έντονου κρύου στα μέσα Μαρτίου. Μια παρόμοια κατάσταση με πιο συχνά χειμωνιάτικα ξεσπάσματα κακοκαιρίας στις βορειοανατολικές ΗΠΑ συνδέεται επίσης με την ασυνήθιστη ζέστη στην Αρκτική.

Οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την αλλαγή του κλίματος αυξάνονται ραγδαία και σε άλλα πυκνοκατοικημένα μέρη της Βόρειας Ευρώπης, όπου η υπερβολική θερμότητα δεν υπήρξε ιστορικά μεγάλη απειλή.

Για παράδειγμα, στο Βέλγιο, οι πόλεις θα βιώσουν επιπλέον 25 ημέρες με θερμοκρασίες 10 βαθμών Κελσίου πάνω από το επίπεδο συναγερμού μέχρι το 2050 εάν οι εκπομπές συνεχίσουν να αυξάνονται τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με επιστήμονες του Πανεπιστημίου Leuven στο Βέλγιο.

Εξάλλου, μια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που δημοσιεύτηκε στις 19 Μαρτίου κατέδειξε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μεγάλα κύματα μετανάστευσης.

Εως 140 εκατ. άνθρωποι θα μπορούσαν να μετακινηθούν εσωτερικά στη Νότια Ασία, τη Λατινική Αμερική και την υποσαχάρια Αφρική μέχρι το 2050 σε μια δημογραφική μετατόπιση που θα κυριαρχούσε σε όλο τον κόσμο.

Θέλει δουλειά πολλή

Ομως, παρ’ όλα αυτά τα δεδομένα, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια αυξήθηκαν στο ιστορικό υψηλό των 32,5 γιγατόνων το περασμένο έτος, μετά από μια τριετία σταθεροποίησης, λόγω της αυξημένης ενεργειακής ζήτησης και της επιβράδυνσης των βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης, ανέφερε πρόσφατα ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA).

«Η σημαντική αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια το 2017 μάς υποδεικνύει ότι οι σημερινές προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής απέχουν πολύ από το επιδιωκόμενο», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του IEA.

«Για παράδειγμα, σημειώθηκε δραματική επιβράδυνση του ρυθμού βελτίωσης της παγκόσμιας ενεργειακής απόδοσης, καθώς οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής εστιάστηκαν λιγότερο σε αυτόν τον τομέα», πρόσθεσε ο ίδιος.

Υπενθυμίζεται ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αποτελούν την κύρια αιτία της παγκόσμιας αύξησης της μέσης θερμοκρασίας, η οποία επιδιώκεται να περιοριστεί προκειμένου να αποφευχθούν οι πιο καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
 
πηγη : efsyn.gr