Ένα μετεωρολογικό φαινόμενο ιδιαίτερα φοβερό στις τροπικές ζώνες ο τυφών, είναι πράγματι μια μηχανή ασύλληπτης δύναμης. Άν μάλιστα αναλογιστεί κανείς ότι και οι άνεμοι πού τον συνοδεύουν μπορούν να ξεπερνούν τά 300 χιλιόμετρα την ώρα, εύκολα κατανοεί κανείς το μέγεθος των δυνάμεων πού ασκεί στο διάβα του. Άλλωστε και το όνομά του «τυφών» δανεισμένο από την ελληνική μυθολογία αντικατοπτρίζει τις πέραν πάσης φαντασίας δεινές ιδιότητές του. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο Τυφών, υιός της Γαίας και του Ταρτάρου και σύντροφος της Έχιδνας, ήταν τέρας με μορφή ανθρώπινη και αγρίου θηρίου. Είχε 100 κεφάλια και γλώσσες και φωτιά εκτοξευόταν απ’ τά μάτια ενώ φοβερές κραυγές εξεβάλλοντο από τους λαιμούς του.
Καταρχήν τροπικός κυκλώνας (ή απλά κυκλώνας, τυφώνας και hurricane περιγράφουν ακριβώς το ίδιο μετεωρολογικό φαινόμενο, αλλά σε διαφορετικούς τόπους της Γης: στον Ειρηνικό Ωκεανό ονομάζεται τυφώνας (typhoo), στη δυτική πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού (Ανατολική Αμερική) κυκλώνας (cyclon) και στην ανατολική πλευρά του Ατλαντικού (Δυτική Αφρική) hurricane. Το φαινόμενο είναι ουσιαστικά μία ισχυρή θύελλα (storm), αλλά με ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: την ταχύτατη κυκλική κίνηση του αέρα που δημιουργεί τη χαρακτηριστική σπειροειδή δομή των νεφών, όπως φαίνονται από τους μετεωρολογικούς δορυφόρους, και την παρουσία μιας κεντρικής περιοχής με μικρή ταχύτητα ανέμων και χωρίς σύννεφα. Πώς όμως δημιουργείται αυτή η δομή και πώς συντηρείται για μέρες;
Το βασικό χαρακτηριστικό ενός κυκλώνα είναι η κυκλική κίνηση του αέρα, από όπου και το όνομά του. Αυτή δημιουργείται λόγω της περιστροφής της Γης. Γενικά η κίνηση του αέρα στην επιφάνεια της Γης κατευθύνεται από περιοχές με υψηλή ατμοσφαιρική πίεση σε περιοχές με χαμηλή. Αν η Γη δεν περιστρεφόταν, αυτό που θα βλέπαμε θα ήταν μια ευθύγραμμη κίνηση των μαζών του αέρα. Αλλά η περιστροφή της Γης περιπλέκει τα πράγματα. Φανταστείτε μια μάζα αέρα στο βόρειο ημισφαίριο, που βρίσκεται βόρεια από ένα ατμοσφαιρικό χαμηλό.
Η βασική πηγή ενέργειας των μεγάλων κυκλώνων είναι η θερμική ενέργεια του νερού των ωκεανών, κοντά στον ισημερινό. Αυτό εξατμίζεται, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας των νερών, ο υδρατμός ανεβαίνει προς τα επάνω και, συναντώντας ψυχρές αέριες μάζες, υγροποιείται. Οι μεσογειακοί κυκλώνες αναπτύσσονται σε μέσα γεωγραφικά πλάτη, μακριά από τον ισημερινό. Εκεί η θερμοκρασία του νερού δεν είναι αρκετή, από μόνη της, για να «κινήσει» έναν κυκλώνα, χρειάζεται και η «βοήθεια» από τη θερμότητα των μαζών του αέρα, που «ρέει» από θερμές αέριες μάζες σε ψυχρές.
Τα τελευταία 50 χρόνια οι τυφώνες έχουν προκαλέσει τεράστιες καταστροφές και έχουν σκορπίσει το θάνατο σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, αφήνοντας άστεγους πολλά εκατομμύρια στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Αστρονομικό ήταν και το οικονομικό κόστος, καθώς πολλοί από αυτούς έπληξαν τις ΗΠΑ, διαλύοντας υποδομές και παραλύοντας την οικονομία στις πληγείσες περιοχές.
Τυφώνας Σάντυ
Οκτώβριος 2012
Θύματα: 286 σε επτά χώρες
Ζημιές: $68 δισ.
Ο πιο πρόσφατος τυφώνας που έπληξε την Καραϊβική και τη δυτική ακτή των ΗΠΑ ήταν από τους πιο καταστροφικούς στην ιστορία. Άνεμοι 185 χλμ/ώρα και κύματα νερού κατέστρεψαν πόλεις σε Κούβα (ζημιές $2 δισ.), Αϊτή (200.000 άστεγοι), Μπαχάμες και Τζαμάικα (70% του πληθυσμού χωρίς ρεύμα), ενώ πλημμύρισαν στοές του μετρό της Νέας Υόρκης -τμήμα του έμεινε κλειστό για μήνες- και προκάλεσαν πολύωρες διακοπές ρεύματος στο Μανχάταν, το Νιου Τζέρσεϊ και το Λονγκ Άιλαντ. Ήταν ο μεγαλύτερος σε μέγεθος τυφώνας του Ατλαντικού με διάμετρο σχεδόν 1.800 χλμ.
Κυκλώνας Ναργκίς
2008, Μιανμάρ
Θύματα: 138.000
Ζημιές: $10 δισ.
Η χειρότερη φυσική καταστροφή στην ιστορία της Μιανμάρ (πρώην Βιρμανία) έπληξε συνολικά 1,5 εκατ. ανθρώπους, ισοπέδωσε το 75% της πόλης Labutta και κατέστρεψε τη σοδειά ρυζιού σε μεγάλη περιοχή. Εκφράζονται φόβοι ότι η στρατιωτική κυβέρνηση της χώρας σταμάτησε να μετράει τους νεκρούς μετά τους 138.000 για να περιορίσει την κριτική, ενώ ο αριθμός των θυμάτων από τις συνέπειες της καταστροφής -ασθένειες, πείνα κ.λπ- δεν μετρήθηκε ποτέ.
Τυφώνας Μόρακοτ
Αύγουστος 2009, Ταϊβάν
Θύματα: 789
Ζημιές: $6,2 δισ
Από τις μεγαλύτερες καταστροφές που έπληξαν ποτέ την Ταϊβάν, προκάλεσε βροχές και κατολισθήσεις που σκέπασαν και εξαφάνισαν μια ολόκληρη κωμόπολη μαζί με τους κατοίκους της και προξένησε ζημιές σε 140.000 κατοικίες στα κεντρικά και νότια του νησιού. Ο τυφώνας πέρασε -με πολύ λιγότερη καταστροφική μανία- και από περιοχές σε Ιαπωνία, Φιλιππίνες και Κίνα.
Τυφώνας Κατρίνα
Αύγουστος 2005, Νέα Ορλεάνη, Κούβα, Μισισίπι
Θύματα: 1.833
Ζημιές: $108 δισ. ($165 σε σημερινές τιμές)
Η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή -από άποψη κόστους- στην ιστορία των ΗΠΑ προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον αφού η Νέα Ορλεάνη, μια πόλη 350.000 κατοίκων, πλημμύρισε κατά 80% μετά την κατάρρευση των φραγμάτων που την προστάτευαν και τα νερά δεν υποχώρησαν παρά μετά από εβδομάδες. Στην πολιτεία του Μισισίπι πλημμύρισε το 90% των παραλιακών οικισμών. Η περιοχή που κηρύχτηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κάλυπτε 233.000 τετ. χλμ – σχεδόν το διπλάσιο από την έκταση της Ελλάδας.
Μεσογειακός κυκλώνας (medicane, από τον αγγλικό όρο Mediterranean hurricane) «Ζορμπάς», που έπληξε την Ελλάδα στα τέλη τον Σεπτέμβριο του 2018, έφερε στην επικαιρότητα μετεωρολογικά φαινόμενα άγνωστα λίγο πολύ στην Ελλάδα, όπως κυκλώνας, τυφώνας και hurricane, και δημιούργησε σε πολλούς την απορία σε τι διαφέρουν μεταξύ τους αυτά και πώς δημιουργούνται. Όσοι περισσότεροι κατανοήσουμε αυτό το καιρικό φαινόμενο, τόσο πιο εύκολο θα είναι να προστατευθούμε απ΄αυτό.
πηγη : fortunegreece.gr – makthes.gr
